Torul
Trabzon - Gümüşhane-Erzurum karayolu üzerinde bulunan ve MÖ kurulduğu anlaşılan Torul, tarihi öneme haizdir. IV. Haçlı Seferi sırasında Trabzon'u ele geçiren Cenevizliler, Torul'u da alarak ilçenin birçok yerinde kaleler ve haberleşmede kullanılan ateş kuleleri inşa etmişlerdir. Torul Kalesi de bunlardan birisidir. Orta Khaldiya olarak anılan Torul madenleri ve ormanlarıyla ün yapmış olup sarp ve geçit vermeyen kayalıkları nedeniyle sığınma yeri olmuştur. Sellay Clavijo, yörede eşkıyalar tarafından yollarının kesildiğini ve yolculardan zorla para alındığını anlatmaktadır.
Bölgede, Türkler ilk defa 1048 yıllarında doğudan gelen Türkmen kitleleriyle görülmüştür. Orta Asya'dan başlayan kitle halindeki göçler münasebetiyle çeşitli Türk oymakları genellikle batıya doğru ilerlemişlerdir. Bölgeye gelen ilk Türk boyu Çepniler'dir. Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey'in kuzeydoğu seferi sırasında otağını Torul'da kurmasına izafeten önceden Ardasa diye anılan ilçeye, Torul denmeye başlanmıştır.
19. yüzyılın ilk senelerinde yazıldığı anlaşılan Osmanlı Devleti'nin idari taksimatına dair bir defterde Gümüşhane'nin nahiyesi olarak gösterilmiştir. 1886 tarihli salnamede Torul, Gümüşhane Sancağı'nın kazası olmuştur. 1890'da Trabzon'un kazası olarak gösterilen Torul'da, 1893'de yapılan sayım sonuçlarına göre 36.137 kişi olup Gümüşhane Sancağı'nın en büyük kazasıydı. Cumhuriyet Dönemi'nde Gümüşhane'ye bağlı bir ilçe merkezi olmuştur.
Gümüşhane'nin merkez ilçesinin batısında yer alan Torul, kuzeyinde Trabzon, güneybatısında Giresun ile batıda Kürtün, güneyinde şiran ile komşudur. Harşit Çayı kenarında ve Trabzon - İran Transit Yolu üzerinde kurulu olan ilçe, dağlık bir arazi yapısına sahiptir. İlçenin yüzölçümü; 1049 km2 olup, denizden yüksekliği ise 950 m'dir.
İlçede, iklim olarak Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu Bölgesi arasında bir iklim geçişi teşkil eder gibi görünse de son yıllarda yapılan Torul Barajı etkisiyle ilçede daha çok Karadeniz Bölgesi'nin iklim tipi hüküm sürmektedir.
Geniş ve zengin ormanlara sahip Torul'da, ormancılığın köylünün iktisadi hayatında önemli rolü vardır. İlçede kısıtlı olarak hayvancılık, halkın geçim kaynaklarında önemli yer tutar.
İlçenin büyük bir alanının ormanlarla kaplı olması nedeniyle, yöre insanının el sanatlarına yatkınlığı ağaç işlemeciliğini gündeme getirmiştir. İlçede yayık, kova, külek, sofra, kaşık ve oklava gibi el sanatları evlerde kurulu bulunan küçük atölyelerde imal edilmektedir.
History
Torul, situated on the highway Trabzon - Gümüşhane - Bayburt - Erzurum, has a historical importance since it was founded before JC. When Genovans captured Trabzon during the Fourth Crusade, they also captured Torul and built many castles and fire towers used for sending information of which Torul Castle is an example. Torul, called as Central Khaldiya was famous for its mines and its forests and since it had steep and unpasseable rocks, it had become a place of refuge. Sellay Clavijo tells that in the region bandits used to interrupt the voyages and collected money by force from the passengers.
The first Turks arriving at the region are the Turkmens coming from the east in 1048. With the migration şow from Central Asia, Turkish tribes had generally mi- grated to westward. The first Turkish tribe which arrived in the region were the Çepnis. The district which was called as Ardasa started to be called as Torul after the Sultan of the Selcuks Tugrul Bey halted at the district.
In an official administrative Ottoman notebook written in the beginning of the 19th century, the district was referred to as the district Gümüşhane. In an official document dating back to 1886, Torul is written as district of the Gümüşhane. In 1890 however, Torul was a district of Trabzon whereas according to census re- sults of 1893 it had a population of 36 137 people and it was the biggest district of Gümüşhane. In the Republican era, it had becoma a district of Gümüşhane.
Torul lies on the west of the city center of Gümüşhane, on the north of Trabzon, on the southwest of Giresun and on the west of Kürtün and on the south of şiran. The province is situated on the edges of Harşit River and on the Trabzon-fiiran Transit Road and has a mountaneous structure. It covers an area of 1049 km2 and has an altitude of 950 meters.
Even though the district seems to have a transitory characteristic between Eastern Black Sea and East Anatolian climates, after the activation of the Torul Barrage, there is the inşuence of the Black Sea region climate.
Torul has wide and rich forests and forestry has an important place in the economic life. Animal husbandry, even though it is much more limited has also an important place in the district’s economy.
Since an important part of the district is covered by forests, main handicraft of the people of the region is wood embroidery. Objects like buckets, dining tables, spoons and rolling pins are made in small ateliers in the houses.
